Vroeger, in Friesland, wanneer iemand je vroeg hoe het ging, was het antwoord steevast: “ik mag niet klagen”. Typisch Fries; nuchter, ingetogen. Alleen bij een Elfstedentocht kwamen de emoties naar buiten, met of zonder Beerenburger. Dat niet-zeuren-doe-maar-gewoon, was ook typisch Nederlands. We hadden niks te klagen.
Die tijd ligt achter ons. Tegenwoordig mag klagen niet alleen, het lijkt te moéten. Klagen is de nieuwe nationale sport – wellicht bij gebrek aan een Elfstedentocht? – en iedereen doet mee. Ontevreden, boos, en masse. ‘De politiek’, de buitenlanders’, ‘Brussel’; niets en niemand deugt. Het cynisme neemt de overhand en de angst regeert. Wilders en Baudet serveren hapklaar: « Nederland is ziek” en « wij ga schoon schip maken”. Reëel of niet – het opgehitste, verweesde volk slikt het als koek van Ketellapper.
Objectief gezien is er geen enkele reden tot beklag. Nederland staat bovenaan in de meeste internationale lijstjes. Innovatie, pensioenen, gezondheidszorg, onderwijs, geluksgevoel; we zijn, na Zwitserland, het meest welvarende en gelukkige land ter wereld. Daar ligt het dus niet aan. Maar in de dagelijkse dans rond de Klaagmuur is geen plaats voor nuance noch voor feiten. Alles moet kapot. Terwijl in Jemen kinderen van de honger sterven, staat het bange vaderland in brand omwille van roetpieten en op hol geslagen boeren. Het lijkt wel of, behalve aan de landsgrenzen, ook rond onze hersens hoge hekken moeten staan.
Over hersens gesproken, twaalf jaar geleden werd bij mij de Ziekte van Parkinson vastgesteld. Voor alle duidelijkheid, ik wens niet zielig gevonden te worden. Natuurlijk, het is geen feest, 18 pillen per dag, de pijn, niet meer kunnen werken, etc,. Het gaat mij om de ‘mentale bijsluiter’ die je erbij krijgt. Want – het klinkt misschien vreemd – Parkinson heeft me ook veel gegeven en geleerd. Dat klagen geen zin heeft, bijvoorbeeld. Dat er maar twee opties zijn, in een hoekje zitten huilen en slachtoffer zijn, of doorvechten. En dat wat echt belangrijk is, nog belangrijker wordt en dat wat niet belangrijk is, nog onbelangrijker wordt. En dat is veel.
Daarom vind ik het extra spijtig te constateren dat zoveel mensen wier hersens niet zijn aangetast – neurologisch gezien althans – die niet lijken te willen gebruiken. Die zich kwaad maken over futiliteiten, terwijl het leven al zo kort is. Die niet willen zien hoe goed het eigenlijk gaat. Die niet genieten van de welvaart, de vooruitgang of elkaar. Die, hoewel kerngezond, prefereren om slachtoffer te zijn. Die elkaar het liefst de hersens inslaan, fysiek of verbaal, en keer op keer verwijdering verkiezen boven verbinding.
Tot op heden is ‘HET’ medicijn tegen Parkinson’s nog niet gevonden. Daar kan ik weinig aan veranderen. Wat ik wel kan doen, is het deel van mijn hersens dat wel goed werkt (geloof ik) optimaal gebruiken en zoveel mogelijk van het leven maken. Dat wens ik ook alle klagers toe, noem het mijn persoonlijke Kerstboodschap. Gebruik uw hersens en wees blij dat u ze heeft. Wees blij, punt. Mocht u zich binnenkort weer eens vervelen, benut dan de energie die u normaliter in klagen stopt, om te Verbinden. Bijvoorbeeld door een vriend(in) te bezoeken die ziek is. Of door hem of haar een kaartje te sturen. Door aan de problemen van een ander te denken in plaats aan die van uzelf. Of door een schenking te doen aan Parkinson-onderzoek. DAT kunt U doen. Rustig maar, niet boos worden, u mag natuurlijk ook gewoon blijven klagen.
Ik wens u allen een hersenvolle en verbindende Kerst toe!