Vroeger in Friesland, als iemand vroeg hoe het ging, was het antwoord steevast: “Ik mag niet klagen”. Typisch Fries, nuchter en ingetogen. Alleen bij een Elfstedentocht kwamen de emoties naar buiten, met of zonder hulp van Weduwe Joustra. Dat niet-zeuren-doe-maar-gewoon was ook typisch Nederlands. We hadden dan ook weinig te klagen.
Das war Einmal. Klagen mag tegenwoordig niet alleen, het lijkt wel te moéten. Klagen is de nieuwe nationale sport, wellicht bij gebrek aan een Elfstedentocht. Collectief boos en ontevreden. ‘De politiek’, ‘de buitenlanders’, ‘Brussel’, niets en niemand deugt. De angst regeert; het ooit zo open Nederland verschanst zich hyperventilerend achter de dijken.
Objectief gezien is er weinig reden tot beklag. ‘We’ staan nog ieder jaar in de Top-10 van rijkste en gelukkigste naties ter wereld. Toch kiezen Nederlanders, befaamd om hun tolerantie en internationalisme, massaal voor partijen die intolerantie en nationalisme prediken. Terwijl op het continent opnieuw oorlog woedt en er dagelijks kinderen sterven bij Bethlehem, is het verwende vaderland vooral met zichzelf bezig. Het lijkt alsof, behalve aan de landsgrenzen, ook rond onze hersens hoge hekken staan.
Over hersens gesproken, zeventien jaar geleden werd bij mij de Ziekte van Parkinson vastgesteld. Hoe invaliderend parkinson ook is – en dit klinkt misschien vreemd – heeft deze ziekte me veel geleerd. Dat klagen geen zin heeft, bijvoorbeeld. Dat er twee opties zijn: in een hoekje zitten huilen of doorvechten. Dat wat echt belangrijk is, nog belangrijker wordt en dat wat niet belangrijk is, nog onbelangrijker wordt. En dat laatste is veel.
Daarom vind ik het spijtig te zien dat zoveel mensen wier hersens niet zijn aangetast – neurologisch gezien althans – die niet willen gebruiken. Die zich kwaad maken over futiliteiten, terwijl het leven zo kort is. Die niet genieten van welvaart, vooruitgang of elkaar. Die, hoewel kerngezond, liever slachtoffer zijn. Die elkaar het liefst de hersens inslaan, fysiek of verbaal, en keer op keer verwijdering verkiezen boven verbinding.
Mij hoor je, na een geslaagde hersenoperatie in 2023, niet meer klagen. Gebruik je hersens en wees blij dat ze functioneren. Wees blij, punt. Mocht je je binnenkort weer vervelen, benut dan de energie die je normaliter in klagen stopt, in omzien naar anderen. In het bezoeken van een vriend(in) die ziek is. Of door een schenking te doen aan parkinson-onderzoek. DAT kun jij doen. Rustig maar, niet boos worden, je mag ook gewoon blijven klagen.
Ik wens iedereen een vredig en verstandig 2025 toe.